عمومی
صنایع تبدیلی و تکمیلی در شهرستان باخرز
بررسی‌ها نشان می‌دهد با وجود تنوع تولید انواع محصولات کشاورزی، سالانه مقداری از آن در مراحل کاشت، داشت و برداشت به ضایعات تبدیل می‌شوند. از سوی دیگر برداشت و یا تولید بسیاری از محصولات کشاورزی در یک بازه زمانی مشخصی رخ می‌دهد؛ اما مصرف آنها در طول سال صورت می‌پذیرد. لذا صنایع تبدیلی می‌تواند زمان استفاده را افزایش داده و از میزان ضایعات آن بکاهد. همچنین گسترش این صنایع موجب اشتغال‌زایی، ایجاد درآمد و جلوگیری از اتلاف و ضایع شدن محصولات می‌گردد.
زعفران در شمار گران‌قیمت‌ترین ادویه‌های جهان جای دارد. گیاهی که خواص مختلف درمانی داشته و تنها در تعداد معدودی از کشورهای جهان از جمله ایران به عمل می‌آید. ایران چه از نظر تولید و چه از نظر صادرات این ادویه خوش عطر و طعم و البته گران قیمت، مقام اول را دارا است؛ اما متأسفانه به دلیل ضعف در زمینه فرآوری، بازاریابی و ارائه محصول به شکل امروزی، اغلب به‌صورت فله به کشورهای دیگر فروخته شده و در آنجا بسته‌بندی می‌شود و به قیمتی بسیار بالاتر عرضه می‌گردد. با توجه به این‌که سطح زیر کشت زعفران در این شهرستان زیاد است، راه‌اندازی صنعت بسته‌بندی زعفران صرفه اقتصادی خواهد داشت. در ضمن در حال حاضر در زمینه بسته‌بندی زعفران در این شهرستان هیچ اقدامی صورت نگرفته و واسطه‌گران آنها را خریداری کرده و به کشورهای حوزه خلیج فارس صادر می کنند[8]؛ بنابراین سرمایه‌گذاری در این بخش سودآور خواهد بود.
از دیگر کاربردهای صنایع تبدیلی می‌توان به بخش گوشت و پروتئین اشاره نمود. مصرف گوشت‌های قطعه‌بندی شده که در ظرف‌های یک‌بار مصرف ارائه می‌شوند، حاوی برچسب‌هایی هستند که نشان دهنده رعایت شرایط بهداشتی و نظارت دامپزشکی است. گوشت سالم و بهداشتی رنگ و بوی طبیعی داشته و کاملاً تمیز و بدون آثار خون مردگی است. بسته‌بندی نیز باید طوری باشد که گوشت را در مقابل نفوذ طعم، بو، رنگ و سایر عوامل خارجی محافظت کرده و از خشک شدن و تبخیر سطحی جلوگیری کرده و بتواند خواص حسی و ظاهری و سایر ویژگی‌های گوشت را حفظ و همچنین گوشت را در برابر آلودگی‌های میکروبی و سایر آلودگی‌ها نگهداری کند؛ بنابراین با توجه به رونق دامداری و پرورش مرغ در این شهرستان، بسته‌بندی گوشت قرمز و گوشت مرغ هم صرفه اقتصادی خواهد داشت و هم امکان صادرات این محصولات را به سایر نقاط را راحت‌تر می‌کند.
در بیشتر موارد شاهد هستیم که محصولات با بسته‌بندی‌های نامناسب در بازار عرضه شده یا به صورت فله‌ای و با قیمت‌های ناچیز به بازرگانان خارجی فروخته می‌شوند. این محصولات بعد از انتقال به خارج از کشور و انجام بسته‌بندی‌های مناسب بر روی آنان، با ارزش افزوده بالا و با قیمت‌های چند برابری و به اسم و برند همان کشورها به بازارهای هدف عرضه می شوند. این کار ضمن برندسازی برای آن کشورها، تجارت آنها را هم توسعه داده و این نشان دهنده رابطه مستقیم توسعه صنعت بسته‌بندی با رشد و توسعه تجاری کشورهاست. با توجه به موارد گفته شده و تولیدات میوه‌های آجیلی و حبوبات در این شهرستان، بسته‌بندی خشکبار و حبوبات توجیه اقتصادی مطلوبی دارد.
در شهرستان باخرز سردخانه برای نگهداری میوه‌جاتی که تولید می‌شوند، وجود ندارد و الگوی کشت مردم به سمت درختان بادام و گردو که بدون استفاده از سردخانه هم قابل نگهداری هستند، بیشتر شده است. از این‌رو اگر سردخانه‌ای وجود داشته باشد، طبیعتاً تمایل مردم به سمت احداث باغاتی نظیر سیب و انگور که بهره‌وری بالایی هم دارند، افزایش می‌یابد.[9]
احداث سردخانه علاوه بر سود بالا، از فساد محصول نیز جلوگیری می‌کند. روند انواع فسادها از قبیل فساد فیزیکی، فساد شیمیایی یا تغییر رنگ محصول، فساد ناشی از وجود میکروارگانیسم‌ها و غیره با نگهداری در سردخانه‌ها به شدت کم شده و حفظ کیفیت محصول در زمان طولانی‌تر حاصل می‌گردد. از دیگر مزایای قابل اهمیت احداث سردخانه میوه، کنترل قیمت بازار است. ذخیره کردن میوه در سردخانه موجب می‌شود در ماه‌هایی که روند مصرف میوه بالاست و فصل برداشت آن محصول خاص نیست، بازار با کمبود مواجه نشده و حباب قیمت ایجاد نگردد. در واقع تعادلی که در عرضه و تقاضا با ساخت سردخانه میوه ایجاد می‌گردد، موجب خواهد شد از افزایش بی‌رویه که به ضرر مصرف کننده است و از کاهش بیش از حد که به ضرر باغداران است جلوگیری به عمل آید؛ بنابراین نقش سردخانه‌های میوه‌جات به عنوان حد واسط بازار و باغداران در این بین بسیار پر رنگ و حیاتی است.
فراوری پوست دام شامل استفاده از پوست گاو در صنعت چرم‌دوزیو همچنیناستفاده از پشم و کرک گوسفند و بز در صنعت ریسندگی، ضمن ایجاد درآمد مناسب برای سرمایه‌گذار، سود خوبی هم نصیب دامدار می‌کند؛ زیرا در حال حاضر پوست دام فرآوری نمی‌شود. البته به دلیل نزدیک بودن شهرستان به مشهد که قطب تولید کیف و کفش است، بازار مصرف این محصولات باید مورد بررسی دقیق قرار گیرد.
لازم به ذکر است در صورت دقت نکردن به بازارفروش و ظرفیت شهرستان، تمام مشاغلی که در این حوزه نام برده شد با مسئله اشباع روبه رو خواهند شد. بنابراین در نظر گرفتن نیاز و ظرفیت شهرستان و همچنین بازارفروش در شهرستان های اطراف در زمینه راه انداری این مشاغل مهم است.
