عمومی
دامداری در شهرستان باخرز
دامداری به دلایل اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی از قبیل منبع درآمدی برای خانواده ها،تولید محصولاتی مانند شیر و گوشت اهمیت دارد؛ لذا همواره کسب و کارهای موجود در این رسته مورد توجه اقشار روستایی جامعه و نیز صنایع بزرگتر بوده است. در این شهرستان مشاغل این حوزه به عنوان اصلی‌ترین سرمایه خانواده‌ها در این محسوب می‌شود. دامداری سهم مهمی در تامین غذای مورد نیاز بشر دارد که می‌توان به تولید انواع محصولات لبنی، گوشت، پشم و چرم اشاره کرد. علاوه بر این، کود حیوانی به دلیل افزایش حاصلخیزی و باروری اراضی باغی و زراعی نقش اساسی را در صنعت کشاورزی دارد. پنجاه درصد دامداری در این شهرستان به صورت سنتی و ۵۰ درصد دیگر آن به شکل نیمه‌صنعتی و صنعتی است[1]. مردمان این منطقه در زمینه دام سبک بیشتر گوسفند افشاری و در زمینه دام سنگین بیشتر گاو هلشتاین را پرورش می‌دهند. البته با توجه به اقلیم این شهرستان پرورش گوسفند بلوچی و گوسفند مغانی هم از جمله گزینه‌های مناسب و قابل توصیه برای پرورش است.
گوسفند افشاری یکی از نژادهای پر تولید و بسیار مهم گوسفند داشتی است که بومی استان زنجان است؛ اما امروز برای پرورش به سایر استان‌ها هم فرستاده می‌شود. مدیریت پرورشی بهینه این نژاد می‌تواند سودآوری واحد گوسفندداری را افزایش دهد. دلایل زیادی باعث شده است که امروزه گوسفندان نژاد افشاری جزء پر فروش‌ترین دام‌ها باشد. این نژاد به آب و هوای سرد عادت داشته و دارای جثه‌ای نسبتاً بزرگ است. سرعت رشد بالا، تولید شیر بالا و پرچرب، تولید بهترین گوشت قرمز (که باعث شده است که جزء گوسفندان دو منظوره گوشتی – شیری قرار بگیرد)، بهبود کمی و کیفی پشم گوسفند، سازگاری و عادت‌پذیری با شرایط آب و هوای مناطق سردسیر، قدرت راهپیمایی و کوه‌پیمایی خوب، توان چند قلوزایی، مقاومت در برابر بیماری‌ها، بالا بودن ضریب تبدیل غذایی و داشتن بازدهی اقتصادی مطلوب از جمله مهم‌ترین مزایای پرورش گوسفند افشاری است.
یکی دیگر از با کیفیت‌ترین گوسفندان ایرانی، گوسفند نژاد مغانی است. این نژاد به دلیل داشتن گوشت با کیفیت و شیر مرغوب یکی از مرغوب‌ترین نژادهای گوسفندان ایرانی محسوب می‌شود. وزن‌گیری مناسب یکی از بهترین ویژگی‌های دام‌های این نژاد است. از آنجایی که در کشور ما گوشت گوسفند بسیار مورد توجه قرار دارد به همین دلیل پرورش دامی که گوشت خوبی داشته باشد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. پرورش این نژاد از نظر فروش به صورت گوسفند زنده و همین‌طور از نظر تولید گوشت سودآوری مطلوبی دارد، به همین دلیل بسیاری از افراد که قصد خرید گوسفند زنده را دارند این نژاد را ترجیح می‌دهند.
گوسفند نژاد بلوچی دارای پشمی مرغوب و ظریف می‌باشد که مناسب قالی بافی است و در دسته نژاد گوسفندان پشمی- گوشتی قرار دارد. در واقع گوسفند نژاد بلوچی یکی دیگر از انواع نژادهای گوسفند ایرانی است که منشاء اصلی آن جنوب غربی پاکستان، شرق ایران و جنوب افغانستان می‌باشد. این نوع نژاد داری رنگ پوست سفید و درصد بالایی از پشم و قدرت دو قلوزایی می‌باشد که به نوعی در پرواربندی سود کلانی به شخص کارآفرین می‌دهد.
گاوهای هلشتاین که به نام هولشتاین هم شناخته می‌شود جزء سنگین وزن‌ترین گاوهای شیری در جهان هستند. این نژاد که از نظر تولید شیر بهترین نژاد در میان گاوهای شیری است، حدوداً ۷۲۴۰ لیتر شیر در سال تولید می‌کنند که این شیر ۳٫۶۵ درصد چربی و ۳ درصد پروتئین دارد. این گاوها روزانه تقریباً ۳۴ کیلوگرم شیر تولید می‌کنند لذا برای تولید شیر زیاد، بسیار مناسب هستند.
زنبورداری نیز از جمله کسب و کارهایی است که درحال حاضر در این شهرستان انجام می‌شود و حدود 500 کندو در این زمینه فعال هستند. در فصل سرما که پوشش گیاهی وجود ندارد، زنبورداران به منطقه تایباد و شهرهای مرز که دانه‌های روغنی دارند، کوچ می‌کنند[2].
مسلماً اتکا به درآمدهای نفتی همیشگی نیست و یکی از راهکارهای توسعه اقتصادی کشور، توجه به صادرات غیر نفتی است. پرورش زنبور عسل از این نوع بوده که می‌تواند سود خوبی به همراه داشته باشد. شایان ذکر است که باردهی گل‌ها و میوه‌ها با گرده افشانی توسط زنبورها افزایش می‌یابد. این مسئله باعث شده ارزش اقتصادی زنبور عسل بسیار بیشتر از ارزش ریالی حاصل از تولید عسل باشد. در طی فرآیند پرورش و نگهداری زنبورعسل، با ازدیاد کندوها می‌توان به فروش کندو نیز فکر کرد و به سود خوبی دست یافت. در مناطق گرمسیری از هر کندو یک بچه کندو گرفته می‌شود. در ضمن محصول مزرعه پرورش زنبور عسل صرفاً کندو و تولید عسل نیست. تولید بره موم، زهر و ژله رویال (غذای ملکه) از دیگر فرآورده‌هایی در این کسب و کار می‌باشد که دارای درآمدزایی است.
